Posiadanie narkotyków na własny użytek, a umorzenie postępowania karnego.

Wielu klientów pyta mnie ostatnio jakie konsekwencje karne grożą za posiadanie narkotyków na własny użytek. Czy posiadanie jakichkolwiek ilości narkotyków w każdym przypadku grozi odpowiedzialnością karną? Czy może jednak w określonych sytuacjach można uniknąć sankcji karnej? W tym wpisie postaram się Państwu przybliżyć tą kwestię.

W art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej: u.p.n.), ustawodawca przewidział możliwość umorzenia postępowania karnego w przedmiocie posiadania narkotyków. Powyższy przepis brzmi następująco: „Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w art. 62 ust. 1 lub 3, są środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej, przeznaczone na własny użytek sprawcy, postępowanie można umorzyć również przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, jeżeli orzeczenie wobec sprawcy kary byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.”

Innymi słowy, stwierdzenie przez organy ścigania lub Sąd, że dana osoba posiadała nieznaczną ilość narkotyków przeznaczoną na użytek własny, może skutkować umorzeniem postępowania karnego, a więc zwolnieniem takiej osoby od jakiejkolwiek odpowiedzialności karnej. Dla możliwości umorzenia postępowania karnego konieczne jest więc łączne spełnienie 3 przesłanek, tj.:

1) posiadanie nieznacznej ilości narkotyków,

2) posiadanie narkotyków na własny użytek,

3) brak okoliczności uzasadniających ukaranie sprawcy pomimo spełnienia przesłanek nr 1 i 2.

Nieznaczna ilość narkotyków:

- ustawodawca nie zdefiniował, jaka ilość danego narkotyku jest uznawana za ilość „nieznaczną”. Ocena, czy posiadana ilość jest ilością nieznaczną zostaje więc pozostawiona organom ścigania lub Sądowi,

- w orzecznictwie wskazuje się, że ilością nieznaczną jest jedna, dwie lub maksymalnie kilka porcji narkotyku, przeznaczone do zaspokojenia potrzeby posiadacza. Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie.

- w praktyce, znaczenie ma też rodzaj posiadanego narkotyku. W przypadku posiadania tzw. miękkich narkotyków (np. marihuana), prawdopodobieństwo umorzenia postępowania na podstawie art. 62a u.p.n. jest znacznie większe aniżeli w przypadku posiadania tzw. twardych narkotyków (np. kokaina lub heroina).

Posiadanie na własny użytek:

- z okoliczności sprawy musi wynikać, że sprawca posiadał narkotyki na zaspokojenie własnych potrzeb, a nie np. w celu udostępnienia ich innym osobom,

- przykładowo, posiadanie narkotyków podzielonych na kilka samodzielnych, oddzielnie zapakowanych porcji, często stanowi przesłankę do uznania, że narkotyki nie były posiadane wyłącznie na własny użytek,

- nierozsądna jest linia obrony polegająca na twierdzeniu, że grzecznościowo przechowywało się narkotyki należące do innej osoby, albowiem w takim przypadku niemożliwe będzie umorzenie postępowania, właśnie ze względu na brak spełnienia przesłanki posiadania na własny użytek.

Brak okoliczności uzasadniających ukaranie sprawcy:

- oceniane są zarówno elementy podmiotowe (czyli dotyczące osoby sprawcy) jak i elementy przedmiotowe (okoliczności i skutki posiadania narkotyków),

- pod uwagę brane są takie aspekty jak:

·       dotychczasowa karalność,

·       wiek sprawcy,

·       sytuacja życiowa sprawcy (stałe źródło dochodu, rodzina).

Należy pamiętać, że możliwość umorzenia postępowania karnego na podstawie art. 62a u.p.n. jest fakultatywna. Oznacza to, że Prokurator lub Sąd, nawet w przypadku łącznego spełnienia wszystkich 3 przesłanek, o których mowa powyżej, nie ma obowiązku umorzenia postępowania karnego, a jedynie ma taką możliwość. Brak jest ogólnodostępnych statystyk, które konkretnie wskazywałyby na liczbę umorzeń postępowania na podstawie art. 62a u.p.n. W praktyce zawodowej można jednak z roku na rok zauważyć tendencję wzrostową, tzn. organy ścigania coraz częściej umarzają postępowania w przypadku posiadania nieznacznej ilości narkotyków przeznaczonych na użytek własny. Powyższą tendencję wzrostową należy moim zdaniem ocenić pozytywnie. Prowadzi to bowiem w konsekwencji do odciążenia Sądów i Prokuratur (na których tempo działania obywatele powszechnie narzekają), które mogą sprawniej prowadzić postępowania dotyczące przestępstw o znacznie wyższej społecznej szkodliwości.

Procedura:

- w przypadku gdy organy ścigania (Prokuratura lub Policja), stwierdzą łączne spełnienie wszystkich przesłanek z art. 62a u.p.n., postępowanie karne przeciwko sprawcy może zostać umorzone jeszcze przed wszczęciem dochodzenia,

- postępowanie karne może zostać także umorzone już po tym, jak dochodzenie zostanie wcześniej wszczęte,

- postępowanie karne może zostać także umorzone w toku postępowania sądowego, a więc po wniesieniu przez Prokuratora aktu oskarżenia,

- skutkiem umorzenia postępowania karnego jest brak jakiejkolwiek odpowiedzialności karnej sprawcy. Osoba, względem której umorzono postępowanie karne, jest osobą niekaraną.

Należy więc pamiętać, że z uwagi na obowiązujący od dnia 9 grudnia 2011 r. art. 62a u.p.n., przyłapanie na posiadaniu nieznacznej ilości narkotyków nie musi automatycznie oznaczać nieuchronnej sankcji karnej. W takiej sytuacji warto skorzystać z profesjonalnej reprezentacji ze strony adwokata, który powołując się na obowiązujące przepisy prawne pomoże wykazać, że dana ilość narkotyków stanowi ilość „nieznaczną”, a narkotyki były posiadane na własny użytek, co może skłonić organy ścigania lub Sąd do umorzenia postępowania.

W mojej praktyce zawodowej wielokrotnie udało mi się doprowadzić do umorzenia postępowania przeciwko moim klientom właśnie na podstawie art. 62a ust. 1 u.p.n. Jeżeli poszukujecie Państwo reprezentacji w sprawie związanej z posiadaniem narkotyków, zapraszam do kontaktu z Kancelarią w celu zapewnienia Państwu niezwłocznej pomocy prawnej.

Nr tel: 783 518 361

e-mail: kancelaria@mjlegal.eu